“Δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας για την επάρκεια του εφοδιασμού της Κρήτης. Παραδώσαμε πρόσφατα στη ΡΑΕ και το ΥΠΕΝ Μελέτη Επάρκειας Ισχύος για το Σύστημα της Κρήτης για την περίοδο 2018-2030. Τα συμπεράσματα που εξάγονται είναι σαφή όσον αφορά την ανάγκη διατήρησης παραγωγικού δυναμικού κατά το διάστημα αυτό”, τονίζει σε συνέντευξή του στο left.gr ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ, Μάνος Μανουσάκης.
«Η διασύνδεση Κρήτης-Αττικής είναι το μεγαλύτερο έργο στην ιστορία του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Πρόκειται για μια υποδομή που δεν μπορεί παρά να παραμείνει υπό τη σκέπη του Δημοσίου μέσω του ΑΔΜΗΕ. Γι’ αυτό άλλωστε η κυβέρνηση έδωσε και κέρδισε τη μάχη –μέσω της ανατροπής της πλήρους ιδιωτικοποίησης του Διαχειριστή που είχε δρομολογηθεί πριν το 2015- για τη διατήρηση του ελέγχου του Συστήματος Μεταφοράς. Επιπλέον, το έργο αυτό θα οδηγήσει σε μεγάλη διεύρυνση της Περιουσιακής Βάσης του ΑΔΜΗΕ και αναβάθμιση του γεωστρατηγικού ρόλου μιας επιχείρησης δημοσίου συμφέροντος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την εταιρεία, τους εργαζομένους της και το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο», σημειώνει ακόμα ο κ. Μανουσάκης.
«Ο στόχος μας είναι να καταστήσουμε τον νέο υπό δημόσιο έλεγχο ΑΔΜΗΕ αδιαμφισβήτητο ηγέτη στον κλάδο της ηλεκτρικής ενέργειας και να μεγιστοποιήσουμε τα κοινωνικά οφέλη από τη δραστηριότητά του» επισημαίνει ο κ. Μανουσάκης.
Αναλυτικά η συνέντευξη:
Η υλοποίηση της διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής έχει βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος το τελευταίο διάστημα, ιδίως μετά την κατάρρευση των διαπραγματεύσεων με την εταιρεία EuroAsiaInterconnector. Ποια είναι η επόμενη ημέρα;
Ακριβώς μια εβδομάδα πριν, στις 12 Ιουλίου, παρουσία των Ανεξάρτητων Ρυθμιστικών Αρχών και εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κατεβλήθη η ύστατη προσπάθεια να υπάρξει συμφωνία μεταξύ ΑΔΜΗΕ και Euroasia Interconnector, καθώς η διασύνδεση Κρήτης-Αττικής έχει ενταχθεί στην διακρατική ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου Ισραήλ που αποτελεί Έργο Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος. Η εταιρεία Euroasia Interconnector, παρότι υπέγραψε τον περασμένο Οκτώβριο Μνημόνιο Κατανόησης που προέβλεπε τη σύσταση εταιρείας ειδικού σκοπού για τη χρηματοδότηση και κατασκευή του έργου στο οποίο ο ΑΔΜΗΕ θα είχε ποσοστό 51% (κείμενο που αποτέλεσε μάλιστα τη βάση για τις αποφάσεις των Ρυθμιστικών Αρχών Ελλάδας και Κύπρου που ακολούθησαν), στη συνέχεια επιχείρησε κατ’ εξακολούθηση να αναιρέσει την υπογραφή της, εγείροντας μέχρι τέλους απαράδεκτες αξιώσεις και αποφεύγοντας επιμελώς να δώσει εχέγγυα χρηματοοικονομικής αξιοπιστίας όπως πράξαμε εμείς. Το αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις ήταν αναπόφευκτο και η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας καλείται τώρα να αποφασίσει το ταχύτερο δυνατόν το πώς θα υλοποιηθεί το έργο. Η πιο ορθολογική επιλογή κατά τη γνώμη μας είναι η ανάθεση του έργου στον ΑΔΜΗΕ.
Είναι σε θέση ο ΑΔΜΗΕ να υλοποιήσει τη διασύνδεση αυτή;
Σαφέστατα ναι. Ο ΑΔΜΗΕ διαθέτει την εμπειρία, την τεχνογνωσία και τη χρηματοοικονομική αξιοπιστία για να περατώσει έγκαιρα το απαιτητικό αυτό project. Η εμπειρία είναι δεδομένη, έχουμε κατασκευάσει πάνω από 11.000 χιλιόμετρα Γραμμών Μεταφοράς Υψηλής και Υπερυψηλής Τάσης, εναέριες, υπόγειες και υποβρύχιες. Η τεχνογνωσία μας ενισχύεται χάρη στην παρουσία του στρατηγικού μας εταίρου, της State Grid Corporation of China. Τη χρηματοοικονομική μας αξιοπιστία την αποδείξαμε συνάπτοντας δάνειο 200 εκατ. ευρώ με στόχο να αποτελέσει την βάση χρηματοδότησης του project, ενώ η εταιρία Euroasia Interconnector αντιπρότεινε…24.000 ευρώ. Ο ΑΔΜΗΕ μπορεί. Επιπλέον όμως είναι και προς το δημόσιο συμφέρον να είναι ο ΑΔΜΗΕ ο φορέας υλοποίησης της διασύνδεσης Αττικής-Κρήτης.
Μπορείτε να το εξηγήσετε αυτό; Γιατί εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον ο ΑΔΜΗΕ να αναλάβει τη διασύνδεση;
Ως εταιρεία δημοσίου συμφέροντος με ρυθμιζόμενο ποσοστό κέρδους υποκείμεθα σε ελέγχους σε πολλά επίπεδα προκειμένου τα έργα μας να μην υπερ-κοστολογούνται και συνεπώς οι πολίτες να μην υφίστανται υπερχρεώσεις. Επίσης, δεν επιδιώκουμε τη μεγιστοποίηση των κερδών μας με κάθε τρόπο όπως οι αμιγώς ιδιωτικές εταιρίες. Και ασφαλώς λαμβάνουμε υπόψη στο μέγιστο βαθμό τις περιβαλλοντικές παραμέτρους και τη συναίνεση των τοπικών κοινωνιών. Τα χαρακτηριστικά αυτά απορρέουν από τον δημόσιο χαρακτήρα μας.
Η διασύνδεση Κρήτης-Αττικής είναι το μεγαλύτερο στην ιστορία του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Πρόκειται για μια υποδομή που δεν μπορεί παρά να παραμείνει υπό τη σκέπη του Δημοσίου μέσω του ΑΔΜΗΕ. Γι’ αυτό άλλωστε η κυβέρνηση έδωσε και κέρδισε τη μάχη –μέσω της ανατροπής της πλήρους ιδιωτικοποίησης του Διαχειριστή που είχε δρομολογηθεί πριν το 2015- για τη διατήρηση του ελέγχου του Συστήματος Μεταφοράς. Επιπλέον, το έργο αυτό θα οδηγήσει σε μεγάλη διεύρυνση της Περιουσιακής Βάσης του ΑΔΜΗΕ και αναβάθμιση του γεωστρατηγικού ρόλου μιας επιχείρησης δημοσίου συμφέροντος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την εταιρεία, τους εργαζομένους της και το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.
Θα υλοποιήσει έγκαιρα το έργο ο ΑΔΜΗΕ;
Σε συνέχεια της έγκαιρης κατάθεσης των τεχνικών προδιαγραφών του έργου στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας στις αρχές Μαΐου, προ ημερών καταθέσαμε και επικαιροποιημένο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2019-2018, όπου «φέρνουμε μπροστά» την ολοκλήρωση του έργου εντός του πρώτου εξαμήνου του 2022, ενώ το προηγούμενο χρονοδιάγραμμα έκανε λόγο για 2023. Εμείς δεσμευόμαστε απέναντι στη Ρυθμιστική Αρχή για επιτάχυνση του έργου, ενώ ο Οργανισμός Συνεργασίας Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) που εποπτεύει τα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος διαπίστωσε πρόσφατα διετή καθυστέρηση στο project του Euroasia Interconnector. Να σημειώσω εδώ ότι ένας παράγοντας που θα μας βοηθούσε ιδιαίτερα να επιτύχουμε τον στόχο της επιτάχυνσης της διασύνδεσης θα ήταν η επανεξέταση του καθεστώτος που διέπει τα «Εργα Μείζονος Σημασίας» ή ΡΜΙ όπως έχει χαρακτηριστεί η διασύνδεση Κρήτης- Αττικής και βρισκόμαστε σε διάλογο με τη ΡΑΕ και το Υπουργείο Ενέργειας για το θέμα αυτό.
Τι απαντάτε σε αυτούς που ανησυχούν για την ενεργειακή επάρκεια της Κρήτης;
Δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας για την επάρκεια του εφοδιασμού της Κρήτης. Παραδώσαμε πρόσφατα στη ΡΑΕ και το ΥΠΕΝ Μελέτη Επάρκειας Ισχύος για το Σύστημα της Κρήτης για την περίοδο 2018-2030. Τα συμπεράσματα που εξάγονται είναι σαφή όσον αφορά την ανάγκη διατήρησης παραγωγικού δυναμικού κατά το διάστημα αυτό. Ακούσαμε δε με μεγάλη ικανοποίηση τον πρόεδρο της ΔΕΗ να δηλώνει πρόσφατα ότι «δεν μπορεί ένα νησί σαν την Κρήτη να βασίζει την ενεργειακή του ασφάλεια μόνο στην καλωδιακή σύνδεση, άρα για τα επόμενα χρόνια –και μετά τις διασυνδέσεις- η θερμική παραγωγή σε κάποιο ποσοστό θα είναι αναγκαία…». Εχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι η ΔΕΗ, που είναι επίσης επιχείρηση δημόσιου συμφέροντος, θα πράξει το αμέσως επόμενο διάστημα ό,τι απαιτείται για να εξασφαλίσει την αδιάλειπτη λειτουργία των μονάδων της στο Σύστημα και την περιβαλλοντική τους αναβάθμιση ώστε να μην υπάρξει κανένα πρόβλημα.
Η λεγόμενη «μικρή διασύνδεση» Κρήτης-Πελοποννήσου δεν θα βοηθήσει στην κατεύθυνση αυτή;
Ασφαλώς αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την ενεργειακή ασφάλεια της Κρήτης. Ηδη αξιολογούμε τις προσφορές που έχουμε λάβει –εννέα συνολικά- για την κατασκευή του υποθαλάσσιου καλωδίου, των Υποσταθμών στις δυο άκρες του και των υπόγειων τμημάτων της διασύνδεσης. Στόχος μας είναι να ολοκληρώσουμε τη διαδικασία στο τέλος του καλοκαιριού ώστε να υπογράψουμε τις σχετικές συμβάσεις εντός του Οκτωβρίου και να τηρήσουμε απαρέγκλιτα το χρονοδιάγραμμα που προβλέπει περάτωση του έργου εντός του πρώτου εξαμήνου του 2020. Στο σκέλος της χρηματοδότησης –πολύ σημαντικό μιας και πρόκειται για project της τάξης των 350 εκατ. ευρώ- το ΔΣ της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων ενέκρινε την αίτησή μας για λήψη δανείου έως 178 εκατ. ευρώ. Προσβλέπουμε φυσικά και στη χρηματοδοτική στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω της μέγιστης αξιοποίησης του χρηματοδοτικού εργαλείου ΕΣΠΑ 2014-2020.
Ποια είναι η πορεία των υπόλοιπων νησιωτικών διασυνδέσεων πέραν της Κρήτης;
Δύο επιπλέον μεγάλες νησιωτικές διασυνδέσεις, των Κυκλάδων και των Δωδεκανήσων καταλαμβάνουν κεντρικό ρόλο στο επενδυτικό πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ για τα επόμενα χρόνια.
Η πρώτη φάση της Διασύνδεσης των Κυκλάδων ολοκληρώθηκε πρόσφατα. Είναι το πρώτο μεγάλο project που ολοκληρώνεται στη νέα εποχή του ΑΔΜΗΕ, χάρη στο οποίο έντεκα νησιά των Κυκλάδων, μεταξύ των οποίων η Σύρος, η Πάρος και η Μύκονος ηλεκτροδοτούνται πλέον από το ηπειρωτικό Σύστημα. Σύντομα ξεκινούν οι κατασκευαστικές εργασίες για τη Β’ Φάση της Διασύνδεσης που προβλέπεται να περατωθεί στο τέλος του 2019. Με αυτή εξασφαλίζεται διπλή τροφοδότηση για Νάξο, Πάρο και Μύκονο και ενισχύεται η υφιστάμενη διασύνδεση μεταξύ Εύβοιας, Ανδρου και Τήνου. Στον «αέρα» βρίσκεται ο διαγωνισμός για την Τρίτη Φάση που θα διασφαλίσει πλήρως την τροφοδότηση μεγάλου μέρους των Κυκλάδων για τις επόμενες δεκαετίες, με την πόντιση δεύτερου υποβρυχίου καλωδίου μεταξύ Σύρου και Λαυρίου και την πλήρη απεξάρτηση από τους αυτόνομους σταθμούς παραγωγής. Το έργο αυτό έχει ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2020, έχοντας επιταχυνθεί κατά δυο χρόνια σε σχέση με τον αρχικό προγραμματισμό. Η Διασύνδεση των Κυκλάδων θα κλείσει με την Τέταρτη Φάση που θα εντάξει στα διασυνδεδεμένα νησιά τη Σέριφο, τη Μήλο, τη Φολέγανδρο και τη Σαντορίνη με την κατασκευή των αντίστοιχων Υποσταθμών και τη διασύνδεσή τους με υποβρύχια καλώδια στο σχήμα Λαύριο – Σέριφος – Μήλος – Φολέγανδρος – Θήρα – Νάξος. Το έργο προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2024 με προϋπολογισμό που προσεγγίζει τα 400 εκατ. ευρώ.
Τέλος, ο ΑΔΜΗΕ άνοιξε πρόσφατα τον κύκλο της Διασύνδεσης των Δωδεκανήσων καταθέτοντας στη ΡΑΕ την εισήγησή του που προτείνει το Κέντρο Υψηλής Τάσης Κορίνθου ως σημείο σύνδεσης στο ΕΣΜΗΕ και την Κω ή τη Ρόδο ως σημείο σύνδεσης στα Δωδεκάνησα.
Γιατί ο ΑΔΜΗΕ κάνει τόσες πολλές νησιωτικές διασυνδέσεις; Ποια είναι τα οφέλη;
Θα προσπαθήσω να περιγράψω με λίγα λόγια τα πολλά οφέλη που προκύπτουν. Τα νησιά που διασυνδέονται με το ηπειρωτικό σύστημα παύουν να είναι “ηλεκτρικά απομονωμένα”, εξαρτώμενα πλήρως από τους ρυπογόνους Αυτόνομους Σταθμούς Παραγωγής που καίνε -συχνά πανάκριβο- πετρέλαιο και μαζούτ και αναβαθμίζονται περιβαλλοντικά. Ο ενεργειακός τους εφοδιασμός διασφαλίζεται σε βάθος δεκαετιών. Οι μόνιμοι κάτοικοι των νησιών και οι τουρίστες που τα επισκέπτονται αποκτούν πρόσβαση σε ποιοτικότερη και φθηνότερη ηλεκτροδότηση. Τα νοικοκυριά όλης της χώρας απαλλάσσονται από το βάρος των χρεώσεων ΥΚΩ, που αντανακλά το αυξημένο κόστος ηλεκτροπαραγωγής με πετρέλαιο στα νησιά και κυμαίνεται στα 500-800 εκατ. ευρώ ετησίως, ανάλογα με τις διεθνείς τιμές του πετρελαίου. Για όλους αυτούς τους λόγους η επιτάχυνση των νησιωτικών διασυνδέσεων -που αποτελούν “αγωγό” επενδύσεων και παράγοντα στήριξης της οικονομικής δραστηριότητας- αποτελεί στρατηγική στόχευση του νέου ΑΔΜΗΕ.
Η εταιρεία συμπλήρωσε πρόσφατα έναν χρόνο λειτουργίας υπό τη νέα της μορφή, δηλαδή τον πλήρη ιδιοκτησιακό διαχωρισμό από τη ΔΕΗ, με εξασφάλιση του δημοσίου ελέγχου και τη συμμετοχή της State Grid Corporation of China ως στρατηγικού επενδυτή. Ποιος είναι ο απολογισμός της περιόδου;
Από την πρώτη στιγμή που αναλάβαμε καθήκοντα είχαμε δηλώσει ότι επιδιώκουμε ο ΑΔΜΗΕ να αποτελέσει παράδειγμα επιχείρησης υπό δημόσιο έλεγχο που μπορεί να λειτουργήσει αποδοτικά, αμφισβητώντας το κυρίαρχο, εν πολλοίς αρνητικό αφήγημα για τις δημόσιες επιχειρήσεις. Ενα χρόνο και κάτι αργότερα, πιστεύω ότι κινούμαστε προς την επιθυμητή κατεύθυνση. Το ξεμπλοκάρισμα έργων που ήταν κολλημένα για χρόνια, ο διοικητικός εκσυγχρονισμός με συγκεκριμένο πρόσημο, η μείωση του κόστους χωρίς να θιγούν οι εργαζόμενοι (δεν είναι τυχαίο ότι η ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ, αλλά και τα πρωτοβάθμια σωματεία της επιχείρησης μας εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την νέα τριετή Επιχειρησιακή Συλλογική Σύμβαση που υπογράψαμε πρόσφατα), η απομάκρυνση των εργολάβων από τον ευαίσθητο κλάδο της καθαριότητας αποτελούν πιστεύω απτά δείγματα γραφής. Ο στόχος μας είναι να καταστήσουμε τον νέο υπό δημόσιο έλεγχο ΑΔΜΗΕ αδιαμφισβήτητο ηγέτη στον κλάδο της ηλεκτρικής ενέργειας και να μεγιστοποιήσουμε τα κοινωνικά οφέλη από τη δραστηριότητά του.
